Na międzyplony nigdy nie jest za późno?!

W związku z rosnącą liczbą ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz wzrostem problemów związanych z zanieczyszczeniem wód gruntowych, odpornościami i obecnym gwałtownym wzrostem cen nawozów, uprawa międzyplonów nabiera coraz większego znaczenia, ponieważ poprawia strukturę gleby oraz buduje bogatą w składniki odżywcze próchnicę.

Na ich korzyść przemawiają także następujące argumenty:

1. Zmniejszenie erozji gleby.

   2. Poprawa ukorzeniania na głębokość.

   3. Zaopatrzenie organizmów glebowych w substancje odżywcze.

   4. Rozpuszczanie składników odżywczych.

   5. Wzrost bioróżnorodności.

   6. Tłumienie samosiewów i chwastów.

   7. Zapobieganie parowaniu i utracie wody.

   8. Dostarczanie i magazynowanie azotu.

   9. Zapobieganie wymywaniu substancji odżywczych z gleby.

   10. Celowe uwalnianie substancji odżywczych do następnej uprawy.

   11. Zwalczanie i zagłuszanie rozwoju nicieni i chorób.

   12. Tworzenie schronień dla dziko żyjących zwierząt.

…    

Jest zatem wiele powodów, które przemawiają za uprawą międzyplonów, a czasem wręcz tego wymagają.

Uprawa międzyplonów – ale kiedy?

Ogólnie rzecz biorąc, optymalny czas siewu zależy od kilku czynników – na przykład od rodzaju międzyplonu. W zależności od typu i stylu rozwoju rośliny należy zwrócić uwagę na optymalny czas wysiewu. Przykładowo rośliny strączkowe należy wysiewać odpowiednio wcześnie ze względu na ich ciepłolubne właściwości i wolniejszy rozwój w początkowym okresie, aby dzięki temu uzyskać pożądane pokrycie gleby i móc w pełni wykorzystać ich pozytywne właściwości.

Zasadniczo w przypadku wczesnego siewu oczekuje się szybkiego wzrostu masy liści, a tym samym szybkiego pokrycia gleby, co z kolei zapewnia niezawodne i wczesne tłumienie chwastów. Ponadto powstaje wówczas również więcej biomasy niż w przypadku późnego siewu, co oznacza, że potencjalnie można związać więcej azotu.

Głównym argumentem przemawiającym za wczesnym siewem jest większa ilość dostępnych i odpowiednich gatunków. Z tego też powodu wybór odmian nadających się do późniejszego siewu jest ograniczona.

Nawet w przypadku niektórych gatunków, które tolerują późny wysiew, istnieje ryzyko, że z powodu wczesnych przymrozków uprawa zbyt wcześnie wyginie, a tym samym nie pokryje gleby i nie zadziała tak, jak się tego oczekuje od międzyplonów. Dlatego też tolerancja na mróz odgrywa kluczową rolę przy wyborze nasion.

Późny siew może przynieść korzyści:

• Późniejsze terminy siewu pozwalają na poświęcenie większej ilości czasu i uwagi na uprawę gleby. W ten sposób można odpowiednio przygotować powierzchnię pod międzyplon i następną uprawę jarą.
• Ze względu na możliwość wykonania kilku przejazdów uprawowych również nasiona samosiewów są intensywniej zwalczane. W szczególności gospodarstwa siejące w mulcz lub stosujące uprawę konserwującą mają dzięki temu możliwość mechanicznego zwalczania od dwóch do trzech fal wschodów samosiewów zbóż. Także problemy fitosanitarne są łatwiejsze do opanowania, a ryzyko pojawienia się samosiewu w międzyplonach, służącego jako zielony pomost np. dla mszyc, zostaje zminimalizowane.

• Należy również wziąć pod uwagę fakt, że późno wysiewane międzyplony mają mniejszą wysokość wzrostu, a tym samym mniejsze zużycie wody. Chociaż pokrycie całej powierzchni biomasą służy zapobieganiu jej parowaniu, to jednak zużycie wody wzrasta wraz ze wzrostem wysokości łanu. Dlatego szczególnie na suchych stanowiskach o niedostatecznym nasyceniu wodą i niewielkich opadach zimą siew międzyplonów nie powinien być wykonywany zbyt wcześnie. Zasadniczo gatunki zimotrwałe zużywają większą ilość wody niż gatunki nietolerujące mrozu.

Wnioski dotyczące czasu wysiewu:

Warto jeszcze teraz, na początku września, rozważyć temat uprawy międzyplonów – pod warunkiem jednak, że uwzględnieni się warunki siewu konkretnych gatunków.

Nie każdy gatunek międzyplonu nadaje się do późnego siewu. W takiej sytuacji należy korzystać tylko z tych międzyplonów, które nadają się do późnego siewu lub odpornych na zimno. Należy wówczas wziąć również pod uwagę fakt, że niektóre gatunki międzyplonów nietolerujące mrozu w początkowym stadium są mniej wrażliwe na zimno, co oznacza, że nie mogą zagwarantować pewnego zamrażania rośliny zimą. W takim przypadku należy odpowiednio dostosować strategię wiosennej uprawy międzyplonów do warunków.

Poniższy artykuł zamieszczony na blogu porusza temat skutecznej uprawy międzyplonów:

Prawidłowe niszczenie i wpracowanie międzyplonów (część 1)